‘Klimaatbestendig werken vraagt continu om aandacht voor het weer’
Het klimaat verandert. En dat beginnen we steeds meer te merken, ook in het Bargerveen. Het was het afgelopen jaar extreem droger, maar er waren af en toe ook extreme buien. Hoe zorgen we ervoor dat het gebied niet uitdroogt en tegelijkertijd dat we droge voeten houden? Johnny Klaassen van waterschap Vechtstromen: ‘We zijn vanuit gebiedsbeheer steeds scherper op de weersverwachtingen.’
Klaassen is senior medewerker waterbeheersystemen en houdt zich vooral bezig met peilbeheer in gebied zuidoost Drenthe. Peilbeheer houdt met andere woorden in: het regelen, monitoren en aanpassen van de waterstand in een gebied. ‘Wat veel mensen zich soms niet realiseren, is dat het water constant door mensen gestuurd wordt,’ vertelt Klaassen.
Spanningsveld tussen nat en droog
‘Als het erg droog is in het landbouwgebied, kunnen we vanuit het IJsselmeer water aanvoeren om die verdroging in het gebied zo veel mogelijk tegen te gaan’ legt Klaassen uit. ‘Maar daarbij moeten we altijd goed op blijven letten: Als je vol in de wateraanvoer zit en daar onverwachts een enorme bui bovenop krijgt, kan er in korte tijd heel veel wateroverlast ontstaan.’ In juni 2018 kreeg het gebied te maken met zo’n piekbui. ‘We wisten dat er een bui aan zou komen, dus we waren alert,’ vertelt Klaassen. ‘Maar we hadden niet verwacht dat hij zó groot was.’ Daarbij is het volgens Klaassen lastig om de watertoevoer vanwege een regenbui helemaal stop te zetten. ‘Als die bui niet valt, en je zet de watertoevoer stop, dan kun je weer last van krijgen van watertekort in het gebied. Daarom moeten we continu blijven opletten.’
Foto: Johnny Klaassen, senior medewerker waterbeheer Waterschap Vechtstromen
Automatisering
Dat doet het waterschap bijvoorbeeld door heel goed monitoren. ‘We kijken continu wat voor weer er wordt verwacht en hoe we daar het beste op moeten sturen. Daarnaast onderzoeken we hoe we zoveel mogelijk kunstwerken, zoals stuwen, kunnen automatiseren. Dan kun je sneller reageren. Bij een handbediende stuw moet je daar eerst snel naartoe rijden om hem naar beneden te draaien zodat het water weg kan. Een geautomatiseerde stuw doet dat zelf. Daarnaast kunnen we op afstand zien wat er gebeurd en op afstand ingrijpen als dat nodig is.’
‘Hoe beter we het nu inrichten, hoe beter we de gebieden straks ook kunnen beheren en monitoren.’
Inrichting Buffer Zuid
Daarbij benadrukt Klaassen dat het automatiseren van stuwen niet altijd de beste oplossing hoeft te zijn. ‘We kijken altijd ter plekke wat de beste oplossing is. Dat kan bijvoorbeeld ook zijn dat een gebied juist gecontroleerd onder water mag lopen. Bij landbouwgrond is dat niet altijd wenselijk. Maar bij de inrichting van Buffer Zuid wordt hier speciaal rekening mee gehouden. We kunnen straks in deze nieuwe buffer water vasthouden, ook in tijden van veel neerslag, en zo kunnen we voorkomen dat er overlast ontstaat in de omgeving. Bij deze herinrichting zijn wij nauw betrokken om onze kennis en ervaring daarin mee te nemen.’
Klimaatbestendig werken
Het Bargerveen is volgens Klaassen een bijzonder specifiek gebied. ‘Door water op te vangen en vast te houden in de buffers kunnen we bij veel neerslag de omgeving van het Bargerveen ontlasten. En water vasthouden is positief voor de natuur, omdat we op deze manier verdroging van het veen tegengaan. Twee vliegen in één klap dus’. Het vasthouden van water is volgens Klaassen een belangrijke stap naar klimaatbestendig werken. ‘Het kost heel veel energie om dat water telkens vanuit het IJsselmeer te pompen. Daarnaast is het ook raar als je de ene dag al het water laat weglopen en twee dagen later alles weer op moet pompen. Dat is geen duurzame oplossing.’
Komende periode wordt er nog hard gewerkt aan de herinrichting van Buffer Zuid en de (landbouw)gebieden daaromheen. Klaassen: ‘het is heel belangrijk dat dat goed gebeurt. Hoe beter we het nu inrichten, hoe beter we de gebieden straks ook kunnen beheren en monitoren.’
