Martijn Terpstra doet onderzoek huis- en veensteekmuggen
Met een nat voorjaar achter de rug en het warme weer op komst, kunnen we de eerste muggen alweer horen rondzoemen. Hoe zit dat eigenlijk in het Bargerveen? Zorgt de vernatting van het gebied ook voor extra overlast van muggen? Volgens Martijn Terpstra, ecologisch medewerker bij Altenburg & Wymenga, is dat niet direct het geval. ‘Rond woonhuizen vind je andere soorten muggen dan in het veen. Daarnaast zijn er verschillende manieren om overlast van steekmuggen te voorkomen.’
Sinds 2017 is het droog geweest in Nederland. ‘Kurk en kurkdroog,’ vertelt Terpstra. Sinds 2015 onderzoekt Altenburg & Wymenga de overlast van steekmuggen vanuit het Bargerveen. Al jaren zien zij door die droogte minder muggen in het gebied.
‘In 2019, na de oplevering van de buffers Weiteveen en Zwartemeer, zagen we al veel minder steekmuggen in vergelijking met 2015,’ zegt Terpstra. ‘Dit voorjaar was daarentegen weer erg gunstig voor steekmuggen. Het was lekker nat en de temperatuur ging de afgelopen weken vrij snel omhoog. Afhankelijk van het soort mug, kan de ontwikkeling weer vrij snel gaan.’
Veensteekmuggen en huissteekmuggen
Voor het onderzoek naar muggen in het Bargerveen wordt onderscheid gemaakt tussen grofweg twee type muggen: huisteekmuggen en veensteekmuggen. ‘Muggen die je rond het huis vindt zijn vaak van de geslachten: Culiseta en Culex,’ vertelt Terpstra. ‘Ecologisch gezien zijn die iets anders dan de muggen die je in de natuur vindt: de Aedes-steekmuggen. Deze laatste groep komt dus niet alleen in het veen voor, maar bijvoorbeeld ook in bosgebied.’
Pieken in het seizoen
Het verschil tussen deze twee groepen zit hem vooral in de manier van voortplanten.
‘De muggen die je in de natuur vindt, leggen de eitjes massaal tegelijkertijd,’ legt Terpstra uit. ‘In mei komen die uit en krijg je een grote piek van heel veel muggen. Daarnaast kunnen deze muggen overwinteren als eitje. Zo kunnen zij een paar jaar overleven en ontpoppen als de weersomstandigheden weer gunstig zijn.’ De huissteekmuggen overwinteren daarentegen als volwassenen en ontwikkelen zich langzamer door het seizoen heen. ‘Hierdoor kun je ze het hele jaar rond je huis tegenkomen, maar de grootste piek kun je verwachten aan het einde van de zomer, in augustus en september.’
Invloed herinrichting
De veenmuggen horen volgens Terpstra in zekere mate bij de vernatting van het gebied. ‘Je wilt alleen voorkomen dat ze bij mensen in thuis voor grote overlast zorgen. Tot nu toe hebben we ook nog niet gezien dat de herinrichting zorgt voor extra muggen bij mensen thuis.’ Op basis van de onderzoeken worden daarom bij de herinrichting van het Bargerveen preventief al veel maatregelen genomen. Op plekken waar woningen het dichts bij de natte gebieden staan, leggen we bredere kades aan waardoor een barrière ontstaat tussen muggen en de woningen van mensen.
Martijn Terpstra, ecologisch medewerker Altenburg en Wymenga en sinds 2018 betrokken bij het onderzoek in het Bargerveen.
Overlast voorkomen
Heb je nou toch last van muggen, dan kun je volgens Terpstra een aantal dingen doen. ‘Kijk eens goed naar mogelijke bronnen rond het huis,’ zegt Terpstra, ‘zoals een gevulde emmer met regenwater, een volgelopen dakgoot of een vijvertje zonder vissen erin. Gooi die emmer eens leeg, maak je goot een keer schoon of doe een deksel op je regenton.’ Dit helpt vooral tegen huissteekmuggen. Woon je dichterbij natte natuur of bijvoorbeeld een vennetje? ‘Dan is het vooral zaak om een hor of een klamboe te plaatsen,’ zegt Terpstra. ‘Dat soort kleine aanpassingen kunnen al helpen. En bedenk bij deze veenmug: het is maar tijdelijk en vaak alleen op dagen dat het heel warm, broeierig en vrijwel windstil is.’
Muggenval in Schoonebekerveld West. Foto door Martijn Terpstra.
