Spot de grauwe klauwier
Bargerveen: leefgebied grauwe klauwier
De grauwe klauwier (Lanius collurio) is een zangvogel en gespecialiseerd in het vangen van veel soorten grote insecten. Hiervoor is de vogel afhankelijk van een gevarieerd leefgebied. En dat is het Bargerveen gelukkig. Veelzeggende woorden van Stichting Bargerveen (2011): “De grauwe klauwier is een ambassadeur voor natuurherstel en graadmeter van gevarieerd en kleinschalig natuurlandschap”.
De naam grauwe klauwier en Bargerveen zijn al heel lang met elkaar verboden. “Praat je met ‘vogelaars’ over de klauwier dan denk je direct aan het Bargerveen. En dat is niet voor niets. Midden jaren negentig broedde ruim negentig procent van de Nederlandse grauwe klauwier populatie in het Bargerveen. Welgeteld 146 paar. Door inrichtingswerkzaamheden voor veenherstel namen de aantallen daarna af tot een kleine vijftig paren in 2003. Dit kwam door de verandering in biotoop en afname van beschikbare prooien”, vertelt Erik Bloeming, ranger Staatsbosbeheer en Natuurpark Moor-Veenland.
Foto: mannetjes grauwe klauwier. Alle foto’s in dit artikel zijn gemaakt door Erik Bloeming.
Stijging afgelopen vijf jaar
We zien vooral in de laatste vijf jaar de grauwe klauwier-populatie weer stijgen. In 2021 zijn er 112 vastgestelde broedgevallen geconstateerd. De inventarisatie van 2022 zijn nog in volle gang, maar de teller loopt alweer langzaam op richting de 80-90 broedparen. De aantallen liggen naar alle waarschijnlijkheid lager dan vorig jaar door de slechte weersomstandigheden tijdens de noordwestelijke voorjaarstrek dit jaar.
Leefgebied voor een paar maanden
Als uitgesproken zomervogel komt de grauwe klauwier vanuit overwinteringsgebieden in Afrika pas laat terug in de noordelijke broedgebieden. Af en toe al in de eerste week van mei, maar veelal rond half mei tot half juni. Ze gaan na aankomst direct aan de slag met de ‘instandhoudingscyclus’. Dit betekent afbakening van het territorium, zoeken naar een partner, nestbouw (dat duurt vaak maar twee of drie dagen) tot aan het uitvliegen en na-verzorging van de jongen. Half mei aankomen en half augustus vertrekken naar Afrika is heel gebruikelijk voor de grauwe klauwieren uit het Bargerveen.
Foto: vrouwtjes grauwe klauwier.
Aanleg bufferzones
Opvallend is de verschuiving van de territoria vanuit het voedselarmere middengebied in Bargerveen naar de natte en voedselrijke randzones. Dit is inherent aan het herstellend hoogveen. Bij de nieuwe inrichting van de randen langs het veen ontstaan bijvoorbeeld weer ruigtes, die kansen bieden voor de kritische vogelsoorten.
Er is genoeg prooiaanbod tijdens de broedperiode van de grauwe klauwier. Ze worden ook geholpen door doornstruiken als slee- en meidoorn en het specifieke berkenbeheer. De doornen van de struiken bieden veiligheid, maar ook mogelijkheid voor het opprikken van prooien. De ingezaagde bomen bieden gelegenheid om nestjes te maken. Ook de roodborsttapuit profiteert van deze omstandigheden.
Spot de grauwe klauwier
Bijkomend voordeel is dat de huidige wandel- en fietsknooppuntverbindingen vooral zijn gerealiseerd aan de randen van het veen. Veel routes lopen door de verbindingszones van hoogveen en buffers naar omliggende gebieden. Hierdoor zijn de grauwe klauwieren al vanaf verschillende parkeerplaatsen en vanaf de fiets prima te spotten. Genieten dus.
Foto: mannetjes rodeborsttappuit.
